Verhalen

Op een van de laatste dagen realiseer ik me dat er nog zoveel verhalen in mijn hoofd zitten, waarvan ik denk dat het leuk is om die te vertellen, of op zijn minst niet te vergeten. Bovendien heb ik nog een paar foto´s, die ik wil showen. Dus vandaag ff een paar verhalen.

Huizen
Zo nu en dan kom je in Ierland gebouwen tegen die geen daken hebben. Nu is dat op zich niet zo vreemd. In Nederland zie je best wel eens van die huizen zonder daken, maar dan vaak van een in aanbouw. In ieder geval staat een dergelijk huis op het punt afgebroken te worden. In Ierland gaat dat anders en wordt het landschapsbeeld meer dan eens bepaald door het aanblik van letterlijk, dakloze huizen. Er is nl. een wettelijke regeling die bepaalt dat de eigenaar dan geen belasting hoeft te betalen. Een paar voorbeelden gaan hierbij. Ook de Ier op het platteland, die naar het buitenland vertrekt en zijn lap grond en huis niet wil opgeven, zal zijn huis laten staan. Bijzonder.
Een ander aardig verhaal gaat over de bescherming tegen bliksem en onweer. In menig Iers huis wordt als het begint te bliksemen en te donderen snel de heilige kaarsen aangestoken en menig wees-gegroetjes opgezegd om het huis te bewaren voor het natuurgeweld. Van een huis in de buurt werd mij verteld dat het speciale ‘aantrekkingskracht’ heeft voor de bliksem en dat de bewoners van ellende elders hun intrek hebben genomen. Geen leuk verhaal als je beseft dat de bliksem al tot persoonlijke omgelukken heeft geleid.
Een ander bijzonder verhaal dat ik jullie niet wens te onthouden gaat over stacaravans die op verschillende plaatsen in het landschap staan. De eigenaar van zo’n caravan wil daarmee een claim op een stuk grond afdwingen. Hij/zij zal eerst in de buurt meerdere handtekeningen moeten verzamelen om de eerste support te organiseren. Als na ommekomst van ongeveer 5 jaar niemand bezwaar tegen de ‘claim’ maakt, mag hij zich eigenaar van de grond noemen en een definitieve behuizing realiseren. Het zal niet verbazen als dat in het land waar Grond en Eigendom met hoofdletters worden geschreven dit wel een aparte regeling is. Het komt dan ook voor dat tegen het einde van de 5 jaar op een nacht door onbekenden de ruiten van de caravan worden ingegooid.

Milieu
Je zou denken dat de Ieren zuinig zijn op hun natuurlijke omgeving. De natuur is overdonderend en niet minder prachtig, maar als je af en toe let op de manier waarop ze omgaan met hun afval, dan lijkt het niet onder te doen voor een willekeurig Afrikaans land. Dan heb ik het niet over af en toe een blikje Castlebeer of een Guinness die je op straat ziet liggen. Dat komt in de beste huishoudens voor. Nee ik heb het over bijgaande foto's. Op het eiland kan je vrij gemakkelijk je afval kwijt in de schaduw van een heuvel of een rots. In de nacht is het echt donker. Er is praktisch geen licht (-vervuiling), zoals in Nederland. Het bevordert het illegale dumpen zeker, maakt het althans minder waarneembaar. Langs de kant van de weg zijn dan ook geregeld borden te zien met de tekst: Meldt illegale dumping. Free call! Een beetje handhaving zou niet verkeerd zijn. Mijn nindruk is dat het zeer te wensen overlaat. Dit heeft ook te maken met de moeilijke positie die de overheid inneemt tegenover de burger. In een land waar op sommige plekken pas sinds korte tijd een vuilnisophaaldienst functioneert, kan dit milieubewustzijn zeker gestimuleerd worden.
Overigens wordt door de Ierse overheid sowieso niet ingegrepen in de natuur. Op meerdere plekken op het eiland zie je naast de milieuvervuiling ook de afkalving van het eiland door de krachten van de oceaan. Zelfs als hele huizen bijna verdwijnen, zal er geen actie worden ondernomen om het land tegen de zee te beschermen. Voor een Nederlander is dat bijna niet te verteren, voel ik.

Begraven
Wellicht geen voor de hand liggend onderwerp maar wel intrigerend. Tijdens mijn verblijf ben ik meerdere keren een begrafenisstoet tegen gekomen. Door de week, overdag, maar ook in de avond, op zaterdag of op zondag. Begraven worden hoort daardoor veel meer bij de gewone gang van zaken. Er is geen begrafenisonderneming die de uitvaart regelt. Als een Ier overlijdt, dan zorgen de buren en vrienden voor de begrafenis. De familie heeft daar niet direct omkijken naar. De vrienden delven het graf en verzorgen de uitvaart, dragen kist etc. Er wordt een wake ingesteld, die meestal druk bezocht wordt. In de omgeving van de wake worden dag en nacht de lichten aangelaten, als om aan te geven dat de buurt mee rouwt en meeleeft.
Op het eiland is nog een zgn Coffin-route(lijkkist-route). Dwars over de bergen heen loopt de route die in vroegere tijden werd gelopen van het westen naar het oosten van het eiland, waar de kerk en begraafplaatsen waren, al gauw zo’n 15 km. Op bepaalde afstand van elkaar rustte de dragers altijd uit en zette de kist niet direct op de grond, maar op een stapel stenen. Deze route is nog steeds te belopen, maar wordt natuurlijk nu niet meer gebruikt.
Een mij meer aangrijpend verhaal is die van de twee begraafplaatsen waar de ongedoopte kinderen van Achill werden begraven. Zoals bekend kon in de katholieke traditie tot ongeveer het eind van de vorige eeuw (2000) de overleden kinderen die nog niet gedoopt waren en geen naam hadden, niet in gewijde grond begraven worden. Op Achill waren 2 plaatsen aangewezen, waar de kinderen konden worden begraven. Beide plekken liggen pal bij zee. De eerste plek ligt pal aan zee en wordt nu bedreigd door de oprukkende oceaan. Echter niemand neemt het op zich om maatregelen te nemen deze plek te beschermen. Het komt zelfs voor dat er nu na een storm delen van menselijke resten worden gevonden.
Wie ben ik dat ik hierover een oordeel kan vellen, maar ik ben blij dat op deze wijze de ongedoopte kinderen niet meer worden begraven. Op beide plekken heeft de katholieke kerk de grond geheiligd en zijn gedenktekens geplaatst.

Schapen
Het is dat ik een hollende bol wol of wegrennende stenen niet op de foto kan krijgen. Ook hierachter schuilt een verhaal. Tot voorkort had iedere Ier in deze contreien wel een paar schapen. Niet omdat hij zo veel van deze beesten houdt, of omdat hij het doet voor de wol, het vlees of de melk. Nee, de Europese Unie beloonde het bezit ervan. Het kwam derhalve voor dat de beesten minder goed werden verzorgd. Toen deze subsidie werd afgeschaft, verdwenen de ‘eigenaren’ van dit soort schapen en bleven alleen de mensen over die er in ieder geval voor wilden zorgen. Het blijft een prachtig gezicht en zeker als je op je tocht door het land op een nageboorte stuit. Een klein eindje verderop waren moeder en kind te vinden.
Vroeger schijnen er veel ezels in Ierland te zijn geweest. Het ontlokte Heinrich Böll in zijn film over Ierland in ieder geval de wijze opmerking: ´De ezel is het intelligentste dier omdat hij er in slaagt altijd arbeid te omzeilen en het deemoedigste omdat het nooit tegenspreekt”.
Een bijzonder vorm van de wijze waarop de overheid de natuur zelf zijn gang laat gaan, zijn de kadavers die langs de weg blijven liggen, of het nu delen van schapen zijn of dassen. Het levert bijgaande plaatjes op. Van de das had ik op 12 maart al een foto gemaakt. Deze foto is vandaag 31 maart genomen.

Ik sluit af met nog een paar mooie foto's van een indrukwekkend landschap.